عرقیجات گیاهی
عرقیات همیشه مورد استفاده خیلی از افراد قرار میگرفته است.عرقیات از پرمصرف ترین شکل استفاده از گیاه است. هم اکنون در ایران بیشتراز از ۴۰ نوع گیاه وجود دارد که عرق گیری شده و به صورت طب سنتی مورد استفاده قرارمیگیرند. از رایج ترین خاصیت های درمانی عرقیات می توان به خاصیت ضددرد، ضدمیکروب،ضدانگل،ضدقارچی آنها اشاره کرد.
درکل عرقیات گیاهی نوع ضعیف شده اسانس هامیباشندکه درهنگام تهیه آنها ازآب بیشتری استفاده می نمایند تا برای مصارف خانگی ودارویی رقیق تر گردند. بنابراین عرقیات در مقایسه با اسانس ها باید در حجم بیشتری مصرف شوند که البته زیاده روی در مصرف آن ها می تواند برای مصرف کننده عوارض داشته باشد. دیگراینکه به دلیل آن که در اسانس گیری از مقادیر بسیار کم آب استفاده می شود. اگر آن ها را به اندازه عرقیات مصرف نمایید می توانند در صورت استعمال موضعی ایجاد تاول کرده و در صورت خورده شدن مخاط دهان را از بین برده و زخم هایی را درست کند. عرقیات وقتی می توانند بیشترین اثر را دارا باشد که کامل درآب پراکنده شده و یا به اصطلاح دو آتشه گردند. از تقطیر مجدد عرقیات معمولی فرآورده دو آتشه حاصل می شود که نوع مرغوب تری از عرقیات بوده و مزه و بوی تلخ تر و تندتری نسبت به عرقیات معمولی دارند. به این ترتیب اگر فرآورده حاصله را مجدد تقطیر نمایند از مقدار آب آن بسیار کاسته شده و به آن “اسانس گیری” گویند.
عرقیات دوآتشه مزیت بیشتری دارد
از تقطیر اسانس ریشه، پوست یا گلبرگ گیاهان طبی در آب، عرقیات گیاهی حاصل می‌شود. حال اگر این عرق را دوباره تقطیر کنند از مقدار آب آن کاسته شده و فرآورده دوآتشه به دست می‌آید که نوع مرغوب‌تری از عرق بوده و مزه و بوی تندتری نسبت به عرقیات معمولی دارد. به این ترتیب اگر فرآورده حاصله مجدد تقطیر شود اسانس به دست می‌آید. اسانس، روغن سبکی است که در بالای آب جمع شده و قابل جمع آوری است. خواص دارویی آن در حجم کم مانند عرق گیاهی است، اما اگر به اندازه عرقیات گیاهی استفاده شود در صورت استعمال موضعی ایجاد تاول کرده و در صورت خورده شدن مخاط دهان را زخم و ملتهب می‌کند. در نتیجه برای بهره بیشتر از خواص درمانی عرقیات گیاهی از انواع دوآتشه آن استفاده کنید. البته در مصرف این فرآورده هم زیاده‌روی نکنید، چرا که اثرات ناگوار سردی و گرمی گیاه دامنتان را می‌گیرد.
شرایط نگهداری از عرقیات و شربت‌های گیاهی
عرقیات معمولاً از یک تا ۳ سال تاریخ مصرف دارند، بنابراین هنگام مصرف عرقیات گیاهی به تاریخ انقضای آنها توجه کنید. جای گرم ومرطوب، زودترخاصیت انواع عرقیات را از بین می‌برد، بنابراین آشپزخانه به دلیل داشتن فضای گرم و مرطوب مکان مناسبی برای نگه داشتن آنها نیست. عرقیات را در جای خشک و خنک نگهداری کنید تا خواص آن حفظ شود. نگهداری عرقیات در کمد اتاق‌های خواب، انباری و حیاط خلوت – که فضایی خشک و خنک دارند– مناسب است؛ در ضمن می‌توان آنها را در یخچال هم نگه داشت. بعضی از انواع عرقیات طعم فوق‌العاده دارند و خوردن آنها به ویژه برای کودکان سخت است (مثل کاسنی، نعناع و بید)، لذا می‌توان آنها را با نبات، عسل، سکنجبین یا کمی میوه مخلوط نمود. این عمل، خاصیت آنها را کاهش نمی‌دهد. خوردن بعضی از عرقیات مثل عرق بیدمشک، بابونه، صد گیاه و … برای کودکان زیر ۲ سال و افرادی که به آنفلوانزا یا آبله‌مرغان مبتلا هستند، ممنوع است و در مورد زنان باردار یا شیرده هم باید با احتیاط مصرف شود؛ برای همین در موقع خرید به مواردی از این دست دقت کنید. بعضی عرقیات طبیعت گرم و بعضی طبیعت سرد دارند. عرق‌های گرم مانند نعناع، سنبل‌الطیب، آویشن و … و عرق‌های سرد مانند عرق بید، کاسنی و … می‌باشند.
